Duygusal Dayanıklılık ve Esneklik Nasıl Kazanılır? Hayatımızdaki Rolü ve Önemi
Yaşadığımız duygulara tanıklık ederken birer anlam arayışı içerisindeyiz. Etraflıca düşünerek “Bu durumla nasıl başa çıkabiliriz?” sorusunu sormamız gereken günler yaşayabiliyoruz. Ancak, her şeyi bir tarafa bırakıp dönüp kendimize baktığımızda tek soru “Ben bu gibi zorlayıcı durumlara karşı ne kadar dayanıklıyım?” oluyor. Yaşadığımız koşulların değişimine adapte olmaya çalışırken yetişkinlerden daha küçük yaşta, az deneyimi olan çocuklar…
Sizce ne kadar dayanıklılar? Ya da bizler ne kadar dayanıklıyız?
Tüm bu sorularla birlikte; hayatın herhangi bir anında bulunan anlam, karşılaşılan zorluklara karşı bizleri daha esnek hale getirebilir.
Esneklik, değişen koşullara uyum sağlama, yeni durumlarla başa çıkabilme ve zorluklar karşısında çözüm odaklı hareket edebilme yeteneğidir.
-
Esneklik problem çözmeyi geliştirir; Birden fazla bakış açısı ve çözümü dikkate almaya yardımcı olur.
-
Yaratıcılığı Artırır; Kutunun dışında düşünmeyi teşvik eder.
-
Duygusal Düzenlemeyi Geliştirir; Stresi yönetmenizi ve zorluklara uyum sağlamanızı sağlar.
-
Öğrenmeyi Destekler; yeni bilgileri özümsemeyi ve uygulamayı kolaylaştırır.
-
Sosyal Becerileri Güçlendirir; farklı bakış açılarını anlamaya ve etkili bir şekilde iletişim kurmaya yardımcı olur.
-
Uyum Sağlayabilirliği Artırır; kişisel ve profesyonel gelişim için günümüzün hızla değişen dünyasında olmazsa olmazdır.
Hepimiz hayatlarımızın belli dönemlerinde farkında olarak yada olmayarak, beklenmedik durumlar karşısında bir takım hamleler, yeni planlar yapmış , yeni kararlar almışızdır. Bu da aslında ne kadar esnek olup olmadığımızla ilgilidir
Gerçek hayattan örneklerle gitmek daha faydalı ve akılda kalıcı olacaktır.
1. Pandemi Döneminde İş Değişiklikleri
COVID-19 pandemisi sırasında birçok kişi işini kaybetti veya çalışma koşulları tamamen değişti. Ancak, bazı insanlar hızlıca adapte olarak uzaktan çalışma becerilerini geliştirdi, yeni sektörlere yöneldi veya girişimcilik yaparak kendi işlerini kurdu. Örneğin, birçok restoran sahibi paket servise yönelerek işlerini ayakta tuttu.
2. Teknolojiye Uyum Sağlayan İşletmeler
Teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte geleneksel yöntemlerle iş yapan işletmeler, dijitalleşmeye adapte olarak hayatta kalmayı başardı. Örneğin, küçük esnaflar sosyal medya üzerinden satış yapmaya başlayarak müşteri kitlesini genişletti.
3. Kariyerini Yeniden Şekillendiren Profesyoneller
Bir kişi, yıllardır çalıştığı sektörün değişime uğraması nedeniyle işsiz kalabilir. Ancak, kendini geliştirerek farklı bir alana yönelen kişiler esnekliğin en iyi örneklerini sergiler. Örneğin, bir gazeteci dijital medya ve içerik üretimi konularında kendini geliştirerek sosyal medya yöneticisi olabilir.
4. Aile Hayatında Esneklik
Ebeveynler, çocuklarının büyüme sürecine göre planlarını sürekli değiştirir ve uyum sağlar. Örneğin, çalışan bir anne veya baba, çocuğunun eğitimine destek olmak için uzaktan çalışma düzenine geçebilir ya da günlük rutinini tamamen değiştirebilir.
5. Seyahat Planlarını Değiştiren Yolcular
Bir kişi tatil planı yaparken uçuşunun iptal edilmesi veya hava koşullarının değişmesi nedeniyle yeni bir plan oluşturmak zorunda kalabilir. Esnek kişiler, alternatif çözümler üreterek planlarını değiştirmekte zorlanmazlar.
6. Sporda Esneklik ve Strateji Değiştirme
Bir futbol takımı, maç sırasında beklenmedik bir şekilde oyuncusunu kaybedebilir ya da rakip takımın stratejisine karşı yeni bir taktik geliştirmek zorunda kalabilir. Bu durumda, antrenörler ve oyuncular esnek davranarak yeni bir oyun planı oluşturur.
7. Ekonomik Krizlere Uyum Sağlayan İnsanlar
Maddi zorluk yaşayan bir kişi, harcamalarını kısıp yeni gelir kaynakları arayarak değişen koşullara uyum sağlar. Örneğin, bazı insanlar ikinci bir iş bularak veya freelance çalışarak gelirlerini artırmaya çalışır.
8. Eğitim Hayatında Değişiklikler
Üniversitede okuduğu bölümü sevmeyen bir öğrenci, cesur bir karar alarak başka bir bölüme geçiş yapabilir veya ilgi alanına uygun yeni beceriler kazanabilir.
Bu örneklerin her biri, esnek düşünmenin ve değişime uyum sağlamanın hayatta başarıya ulaşmada nasıl kritik bir rol oynadığını gösterir. Esneklik, kişinin sadece kriz anlarında değil, günlük hayatta da gelişmesini ve büyümesini sağlar.
Esnekliği Geliştirmenin Yolları
Esnek bireyler, karşılaştıkları engellere karşı yılmaz, farklı bakış açıları geliştirir ve hızla adapte olurlar. Peki, bu beceriyi nasıl geliştirebiliriz? İşte esnekliği artırmanın bazı yolları:
1. Değişime Açık Olmak
-
Hayatta her şeyin sabit olmadığını kabul edin.
-
Beklenmedik durumlar karşısında panik yapmak yerine, farklı çözümler üretmeye odaklanın.
-
"B planı" geliştirme alışkanlığı edinin.
2. Problem Çözme Becerilerini Geliştirmek
-
Karşılaştığınız sorunları bir fırsat olarak görün.
-
Sorunlara yaratıcı çözümler üretmeyi deneyin.
-
Alternatif senaryolar üzerinde düşünerek farklı yollar keşfedin.
3. Bakış Açınızı Genişletmek
-
Farklı perspektifleri anlamaya çalışın, başkalarının bakış açısını dinleyin
-
Yeni fikirlere karşı ön yargılı olmadan yaklaşın.
-
Çeşitli kültürler, alışkanlıklar ve düşünce sistemleri hakkında bilgi edinin.
4. Duygusal Dayanıklılığı Güçlendirmek
-
Stres ve belirsizlikle başa çıkabilmek için kendinizi sakinleştirme yöntemleri geliştirin.
-
Meditasyon, nefes teknikleri veya spor gibi stres yönetim tekniklerini uygulayın.
-
Zorluklarla baş ederken duygularınızı kontrol etmeyi öğrenin.
5. Esnek Düşünme Alışkanlığı Kazanmak
-
Belirli bir durum için tek bir doğru olmadığını kabul edin.
-
Alternatif çözümler üretmeyi deneyin.
-
Yeni şeyler öğrenmeye ve denemeye istekli olun.
6. Değişime Küçük Adımlarla Başlamak
-
Günlük rutinlerinizde küçük değişiklikler yaparak esnekliği artırabilirsiniz.
-
Örneğin, işe veya okula farklı bir yoldan gitmek, yeni bir yemek tarifi denemek gibi basit değişiklikler bile sizi daha esnek yapabilir.
7. Hızlı Karar Verme Yeteneğinizi Geliştirin
-
Belirsizlik durumlarında hızlı düşünme becerinizi güçlendirin.
-
Hata yapma korkusunu bir kenara bırakın ve karar almayı deneyimleyin.
8. Kendinizi Sürekli Geliştirin
-
Yeni beceriler öğrenerek kendinizi değişime hazırlayın.
-
Kendi güçlü ve zayıf yönlerinizi değerlendirin, gelişim alanlarınızı keşfedin.
-
Sürekli gelişime odaklanarak kendinizi daha dayanıklı ve esnek hale getirin.
9. Büyüme Zihniyetini Benimseyin
-
Hataları öğrenme fırsatları olarak benimseyin.
-
Geri bildirim alın ve değişime açık kalın.
Esneklik, yalnızca kriz anlarında değil, günlük yaşamda da başarıyı ve mutluluğu artıran bir beceridir. Küçük adımlarla başlayarak, daha uyumlu ve güçlü bir birey olabilirsiniz.
Stony Brook University, 2023, New Research Reveals Close Connection Between Cognitive Flexibility and Neurogenesis, https://news.stonybrook.edu/ https://news.stonybrook.edu/newsroom/press-release/medical/new-research-reveals-close-connection-between-cognitive-flexibility-and-neurogenesis/
Sahakian, B.J.,Christopoulos, G., 2023, Be Successful in Business and at Work, https://www.shrm.org/, https://www.shrm.org/executive-network/insights/cognitive-flexibility-science-how-to-successful-business-work
Uddin,L.Q., 2021, Cognitive and behavioural flexibility: neural mechanisms and clinical considerations, https://www.nature.com/, https://www.nature.com/articles/s41583-021-00428-w.
Feng X, Perceval GJ, Feng W and Feng C (2020), High Cognitive Flexibility Learners Perform Better in Probabilistic Rule Learning. Front. Psychol. 11:415. doi: 10.3389/fpsyg.2020.00415
Sahakian, B. J., Langley, C., & Leong, V. (2021). Why is cognitive flexibility important and how can you improve it. In World Economic Forum. https://www. weforum. org/agenda/2021/06/cognitive-flexibility-thinkingiq-intelligence.
Genç,H.F. (2022). The effects of cognıtıve flexıbılıty and emotıon regulatıon on work-lıfe balance: the medıatıng role of job craftıng.Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İngilizce İşletme Anabilim Dalı
Frankl, V., & Arayışı, İ. A. Psikolojik Olarak Dayanıklı Olabilmek.
